Αντίο Πομπηία
Αντίο Πομπηία - Ο κόσμος είναι ένας
 |
| Γιάννης Ρίτσος (γ. Μονεμβασία 1909 θ. Αθήνα 1990) |
Good bye Pompeii
Γεια σου Πομπηία
Αντίο Πομπηία Σ' ευχαριστώ
για τα ποιήματα που μου 'δοσες
για τούτο το αργυρό κλειδί
που μου 'δοσες
να ξεκλειδώνω πάντα τα σύννεφα
να μπαίνω πάλι στην ομορφιά και στον έρωτα
Ναι, ο κόσμος πάντα είναι ένας
και οι νεκροί θυμούνται
Στέκονται στα παράθυρα τις νύχτες
κοιτάζουν την αστροφεγγιά
αναπνέουν αθόρυβα
χαμογελάνε προς το θερμόμετρο του τοίχου.
Στο ζερβί τους χέρι
κρατάνε ένα μεγάλο κίτρινο λεμόνι
κάθε τόσο το μυρίζουν ίσως
για να εξουδετερώσουν τη ναυτία
από τη ταλάντευση των φυλλωμάτων
κι ύστερα το πετούν κάτω στο δρόμο.
Τα λεμόνια κυλάνε ως τα λευκά γοβάκια
της ανήλικης αειπάρθενης κόρης
που στέκεται κάτω απ' το φανοστάτη
Ναι, ο κόσμος πάντα είναι ένας.
Ναι, ο κόσμος πάντα είναι ένας ... Γιάννης Ρίτσος Συλλογή [Ο κόσμος είναι ένας] 1978
Αποχαιρετισμός στην Πομπηία - Διαβάζει ο Γ. Χρονάς
Η Πομπηία είναι πόλη στη περιοχή της Νάπολης σην Ιταλία, κοιτίδα της αρχαίας Πομπηίας, μνημείο προσατευμένης κληρονομιάς της UNESCO. Η Πομπηία καταστράφηκε από την έκρηξη του Βεζούβιου και οι κάτοικοι της καλύφθηκαν με τη λάβα καθώς έτρεχαν να σωθούν. Η αρχαία πόλη αναστηλώθηε κι εκεί εκτίθενται οι άνθρωποι σε σκηνές από τη φυγή τους, καλυμένοι από τη λάβα που τρόπον τινά τους βαλσάμωσε. Εκατοντάδες επισκέπτες από όλο τον κόσμο συρρέουν στα ερείπια αυτά να δουν μια πόλη, που θάφτηκε κάτω από τη λάβα του ηφαιστείου
 |
| Κατάστημα εσπεριδοειδών στην Πομπηία - εδώ |
Σχολιασμός ποιήματος: Προφανώς ο Γιάννης Ρίτσος είχε επισκεφθεί την Πομπηία όπως τόσοι άλλοι άνθρωποι. Το ποίημα που συνέθεσε μετά το ταξίδι ασφαλώς - γραμμένο στα 1978, ανασυνέθεσε τη συνταρακτική εικόνα της αρχαίας κατασροφής - αφανισμού κυριολεκτικά, με τη σύγχρονη Πομπηία των τουριστών, των καταστημάτων και των λαϊκών αγορών, με την άκρως επεξηγηματιή επωδό: Όλα είναι Ένα
Είναι αξιοσημείωτο, ωστόσο, ότι στην έμμετρη δυναμική των "Δεκαοχτώ λιανοτράγουδων" εντάσσει με λειτουργικό τρόπο οργανικά γνωρίσματα της νεωτερικής έκφρασης. Αφθονούν οι εικόνες, των οποίων η πραγμάτωση όμως δεν γίνεται
αντιληπτή με όρους ρεαλισμού, ενώ η πυκνή διαδοχή καταστάσεων και συναισθημάτων οδηγεί το ποιητικό υλικό στο να μην καλύπτεται ολικά από ένα συναίσθημα ή από μία σκέψη, όπως λίγο πολύ επιβάλλει η παραδοσιακής κοπής λυρικότητα:
Τ’ άσπρο ξωκλήσι στην πλαγιά, κατάγναντα στον ήλιο
πυροβολεί με το παλιό, στενό παράθυρό του
στα βράχια ελάφια πελεκάν,
τα σίδερα μασάνε.
Κι αυτοί μέσ’ απ’ τα σίδερα
κι αυτοί μακριά στα ξένα
κάνουν πικρό να βγάλουν το “αχ”
και βγαίνει φύλλο λεύκας.
Τα 18 Λιανοτράγουδα είναι 18 τετράστιχα ποιήματα που γράφει ο Ρίτσος από το Παρθένι της Λέρου - τόπος εξορίας από τη Χούντα στις 16/9/1968. Μελοποιήθηκαν από τον Μίκη Θεοδωράκη το 1974.
Σχόλια