Μάγος του γραπτού λόγου

Από το μη ολοκληρωμένο 10

Πειραιάς - Λιμάνι Ακτή Ξαβερίου

Ζωγραφική S. Ralli - Πειραιάς Φορτηγά πλοία

Απο το μυθιστορημα "10" του Μ. ΚΑΡΑΓΑΤΣΗ:

Το 10 είναι ο αριθμός μιας πολυκατοικίας - θα μπορούσε να ήταν μια οποιαδήποτε πολυκατοικία σε μια συνοικία του Πειραιά το 1950 - αυτό που αλλάζει είναι οι ένοικοι λογής λογής ναυάγια της ζωής όπως το θέλησε ο συγγραφέας Μ. Καραγάτσης

Ο ποητικός ρεαλισμός στη γραφή του Μ. Καραγάτση

"Εκείνη η νύχτα ήταν η βραχύτερη της χρονιάς μα ίσως κι η θερμότερη του καλοκαιριού. Ύστερ' από άνοιξη δροσισμένη από βροχές και ψύχρες τα κυνικά καύματα ήρθαν απότομα, περί τα μέσα Ιουνίου, καταπιέζοντας και εξουδετερώνοντας, κάτω απ' την τεράστια καυτερή κι ιδρωμένη παλάμη τους, την ευεξία των ανθρώπων. Άξαφνα έγινε η μεταβολή του καιρού απ' τους στεγνούς δροσερούς βοριάδες στις νοτισμένες φλογερές άπνοιες, που ήρθαν μουλωχτά από τον Νότο και ξάπλωσαν παντού τη λιοφρυγμένη θαμπάδα τους. Οι οργανισμοί δεν είχαν την ευχέρεια να βολευτούν, όπως θα γινόταν σε μια κλιμακωτή αλλαγή. Το άξαφνο χτύπημα της κάψας τους συγκλόνισε και τους έριξε σε ατονία και χαύνωμα [...]

Η μεγάλη πολιτεία δέχτηκε παθητικά τη λάβα του ουρανού κι αποκάρωσε. Κανείς δεν χόρταινε τον ύπνο. Τη νύχτα μόνο μετά τα μεσάνυχτα δρόσιζε κάπως το ύπαιθρο [...]

Τα βαπόρια εισέπλεγαν βαριεστημένα μέσα σε τούτη την κόλαση, σκίζοντας με προσπάθεια το πηχτό και θολό χλεμπονιάρικο νερό. Πλεύριζαν ή έδεναν πρυμάτσες, ξερνούσαν ανόρεχτα επιβάτες και φορτία στη στεριά, βιάζονταν να σαλπάρουν μια ώρα αρχύτερα στο πέλαγο, το δροσισμένο από πανάλαφρες πνοές [...]".

(Κείμενο από δημοσίευση της Τέσυς Μπάιλα στο f.b.)

Επεξηγήσεις

• κυνικά καύματα = κύματα ζέστης που δεν υπολογίζουν το κακό που κάνουν
• λιοφρυγμένη θαμπάδα = όταν δεν βλέπεις από τη ζέστη καθαρά γύρω και στον ουρανό όπως π.χ. στην έρημο
• λάβα του ουρανού = θερμότητα που εκπηγάζει απ' τον καυτερό ήλιο
• ύπαιθρο = ο έξω χώρος εδώ
• εισέπλεγαν = έπλεαν
• χλεμπονιάρικο = κιτρινωπό
• πρυμάτσες = σχοινιά πλοίου
• πνοές = αύρες θαλασσινές

Μελίνα Μερκούρη - Στέλλα 1955 σκην. Μιχάλης Κακογιάννης